Macroglossum stellatarum - Oenothera speciosa

Μια ασύμβατη σχέση

21/11/2016 - 15:19

- Το Macroglossum stellatarum, είναι ο πασίγνωστος «χαμπαρολόγος», η αθόρυβη «νυχτοπεταλούδα» με άνοιγμα πτερών 40-70 χιλ., που ενεργοποιείται όλη την ημέρα, αλλά κύρια το απόγευμα. Ξεχειμωνιάζει μέσα σε σχισμές βράχων, δένδρων και κτηρίων αλλά αν είναι ζεστές ημέρες, βγαίνει και τότε. Έχει ιδιαίτερες οπτικές ικανότητες, αναγνωρίζοντας τα χρώματα και μπορεί να εμφανίζεται την ίδια ώρα, σε συγκεκριμένη θέση σε άνθη. Συλλέγει το νέκταρ πετώντας και έχει μετρηθεί στους θωρακικούς του μύες, θερμοκρασία 45οC. Διαθέτει μεγάλου μήκους προβοσκίδα (έως 5 εκ.), που την κρατά σε σπείρα και προτιμά άνθη με μακρύ και στενό κάλυκα (Centranthus, Jasminum, Nicotiana, Buddiea, Primula,Viola, Syringa, Verbena, Stachys, Echium, Phlox, Stachys -τα περισσότερα και στη Λέσβο). Η πράσινη κάμπια του, προτιμά το Gallium. Εξαπλώνεται από τη Βόρεια Ευρώπη έως τη Βόρεια Αφρική και από την Πορτογαλία έως την Ιαπωνία. Εκεί παρουσιάστηκε και εξελίχτηκε (χάρτης 1)!!!

- Η Oenothera specioca είναι ένα πολυετές φυτό με τέσσερα ροζ πέταλα, 3,8 - 5,1 εκ. (2,5 σε ξηρασία), είναι ανθεκτικότατο στην ξηρασία και αγαπά τις απογευματινές ώρες από το Μάρτιο έως τον Ιούλιο (εδώ μέχρι τον Οκτώβριο). Ανήκει στην οικ.Onagraceae και έχει ένα μακρό και στενό κάλυκα, έως 2,5 εκ. από τη βάση του οποίου (από την ωοθήκη) εκφύεται ο στύλος του ύπερου. Το φυτό αναπτύχθηκε και εξελίχτηκε σαν άγριο, σε 28 από τις 48 Πολιτείες των ΗΠΑ (χάρτης 2). Εξαπλώνεται γρήγορα και τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκε σαν διακοσμητικό και στη Λέσβο, σε μεγάλες καλύψεις σε παρτέρια και σε γλάστρες.

Η διαμόρφωση του κάλυκα είναι κατάλληλη για την προβοσκίδα του Μακρόγλωσσου.

- Από το 2013 και μετά, αρκετές φορές παρατήρησα Μακρόγλωσσα ακίνητα επάνω στα άνθη της Οινοθήρας και δύο φορές τα ζώα ήταν νεκρά. Διαπιστώθηκε ότι η προβοσκίδα των μακρόγλωσσων ήταν παγιδευμένη μέσα στο μακρύ και στενό (από τον στύλο) κάλυκα και η προσπάθεια απεγκλωβισμού με το φτερούγισμα, δεν ήταν αποτελεσματική. Επίσης το ακίνητο ζώο δεν είχε σταθερό υπόστρωμα στο γερμένο από το βάρος του, άνθος για αντέρεισμα. Ο απεγκλωβισμός απαιτούσε έλξη με σταθερό τον κάλυκα. Η παρατήρηση έδειξε την ιδιαίτερη διαμόρφωση του πυθμένα του κάλυκα με το νέκταρ από την παρουσία της έκφυσης του στύλου του ύπερου και την ενσφήνωση του άκρου της προβοσκίδας σ’ αυτό το σημείο.

Συμπέρασμα: Εδώ πρόκειται για την τυχαία συνεύρεση δύο ειδών, τα οποία αναπτύχθηκαν εξελικτικά σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Το ένα στην Ευρασία (παλαιός κόσμος) και το άλλο στη Βόρεια Αμερική (Νέος κόσμος). Η έλλειψη επιγενετικής επαφής των δύο ειδών, δεν έδωσε «το δικαίωμα» της εμπειρίας στο Μακρόγλωσσο, έτσι ώστε να πληρώνει την τυχαία πρόσφατη επαφή με την Οινοθήρα με την παγίδευση του και ίσως το θάνατο!! Είναι ίσως μια ανακοίνωση που γίνεται για πρώτη φορά.

 

Χρήσιμη βιβλιογραφική αναφορά: PeterG.I. etall: Size-specificinteractionpatternsandsizematchinginaplant-pollinatorinteractionweb. LeidenInst. ofBiologyAnn. Bot 2009

 

Μάκης Αξιώτης είναι διδάκτορας του Παν. Αθηνών, επιστημονικός συνεργάτης του Τμημ. Περιβάλλοντος Παν. Αιγαίου.

 

Το Μακρόγλωσσο

 

…με την προβοσκίδα εν πτήσει

 

Η Οινοθήρα εδώ…

 

…με τον στενό-μακρύ κάλυκα

 

Η παγίδευση στο άνθος

 

…μέσα στον στενό κάλυκα

 

…και η «διάσωση»

 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey