Με τη φράση «το χάος πήρε μορφή» περιέγραψε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννης Μουζάλας, την ολοκλήρωση της διαδικασίας προκαταγραφής των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στην Ελλάδα και με την ειλικρίνεια που τον διακρίνει, που δεν «ωραιοποιεί» πράγματα και καταστάσεις, έδωσε μία περιεκτική εικόνα της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα σε ό,τι αφορά στο προσφυγικό.

Χαρακτηρίζοντάς την δε «διαχειρίσιμη τώρα που υπάρχει σαφής αποτύπωση», κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, όπου συμμετείχαν ακόμα η διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασύλου, Μαρία Σταυροπούλου, ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) στην Ελλάδα, Φιλίπ Λεκλέρκ, και ο Δημήτρης Παγίδας, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), ο κ. Μουζάλας δεν έκρυψε πάντως και την ανησυχία του για την περίπτωση που πιθανά καταρρεύσει η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας που θα έφερνε έως και 180.000 επιπλέον πρόσφυγες και μετανάστες στη χώρα.

Παρά ταύτα, διαβεβαίωσε ότι η Ελλάδα επιμένει και θα επιμείνει ούτως ώστε να μη καταρρεύσει η συμφωνία με την Τουρκία, ενώ αρνήθηκε τα σενάρια περί Plan B από το Βερολίνο. Ο κ. Λεκλέρκ από τη μεριά του, χαρακτήρισε ταχύτατη τη διαδικασία και επισήμανε πως με βάση την εμπειρία του σε παρόμοιες διαδικασίες σε άλλα μέρη του πλανήτη, αποτελεί «παγκόσμιο ρεκόρ».

Το προσφυγικό σε αριθμούς

Αν δούμε τώρα το προσφυγικό σε καθαρούς αριθμούς έτσι όπως τους παρουσίασε ο Γιάννης Μουζάλας, το σύνολο των καταγεγραμμένων προσφύγων και μεταναστών προσδιορίζεται σε 54.000 στην Ελλάδα. Αναλυτικότερα από τις 6 Ιουνίου ως τις 30 Ιουλίου, ανέφερε ο κ. Μουζάλας, προκατεγράφησαν συνολικά 27.592 πρόσφυγες και μετανάστες.

Σημείωσε μάλιστα πως 5.800 άνθρωποι ήδη είχαν προκαταγραφεί νωρίτερα μέσω skype και 500 ακόμη σε διάφορες δομές, ενώ 7.751 άτομα είναι έτοιμα για μετεγκατάσταση σε άλλες χώρες. Εν τω μεταξύ πάνω από 2.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν εγγραφεί στο πρόγραμμα εθελούσιου επαναπατρισμού και 11.000 άτομα παραμένουν στα νησιά, για τους οποίους το Υπουργείο ετοιμάζει σχέδιο μεταφοράς τους στην υπόλοιπη χώρα, όπως δήλωσε ο κ. Μουζάλας.

Οι 4.000… αγνοούμενοι

Ωστόσο προβληματισμό προκάλεσε η δημόσια εκτίμηση του Υπουργείου πως 4.000 με 6.000 άνθρωποι δεν έχουν καταγραφεί, αλλά αυτό οφείλεται, όπως εξήγησε ο κ. Μουζάλας, στο ότι αποτελούν έναν πληθυσμό σε κίνηση. «Αποτελεί φυσιολογικό φαινόμενο.

Ένα ποσοστό διαχύθηκε στις ήδη υπάρχουσες κοινότητες μεταναστών, κυρίως από το Πακιστάν και το Αφγανιστάν, ένα άλλο αρνήθηκε την προκαταγραφή, ευελπιστώντας στο άνοιγμα των συνόρων, κάποιοι άλλοι έτυχε να λείπουν κατά τη διάρκεια της καταγραφής, άλλοι διαμένουν σε αυτοδιαχειριζόμενους χώρους, ενώ υπάρχει και ο παράγοντας ανθρώπινου λάθους».

Επιστρέφοντας στις προκαταγραφές, οι 27.592 προκατεγραφέντες θα πάρουν τα πρώτα ραντεβού για την πλήρη καταγραφή τους τις επόμενες δυο εβδομάδες, σύμφωνα με την κ. Σταυροπούλου, ενώ υπολογίζεται πως σε ένα με ενάμιση χρόνο θα γίνει γνωστό ποιοι θα πάρουν άσυλο στην Ελλάδα. Μάλιστα η κ. Σταυροπούλου πρόσθεσε πως το 2016 κατεγράφησαν 264% περισσότερα αιτήματα, χωρίς τα στοιχεία της προκαταγραφής, σε σχέση με το 2015.

Τα στοιχεία της προκαταγραφής

Από τους 27.592 προκατεγραφέντες, το 57% είναι άνδρες και το 43% γυναίκες. Το 54% είναι Σύροι, το 27% Αφγανοί και το 13% Ιρακινοί, το 47% μιλάει Αραβικά, το 22% Κιρμαντζί, το 15% Νταρί, το 11% Φαρσί και το υπόλοιπο άλλες γλώσσες. Τα ασυνόδευτα παιδιά που εντοπίστηκαν, ανέρχονται σε 1.225, ενώ από το σύνολο των 27.592, το 46% είναι παιδιά.

Η κάρτα και η… μετεγκατάσταση

Σε ό,τι αφορά την κάρτα που θα λάβουν οι καταγεγραμμένοι άνθρωποι και θα έχουν πρόσβαση στην υγεία, την παιδεία και με κάποιες φόρμουλες που επεξεργάζεται το Υπουργείο, θα τους δοθεί και άδεια εργασίας. Γιατί με την υπάρχουσα νομοθεσία το δικαίωμα στη δουλειά δεν καλύπτεται, υπογράμμισε ο κ. Μουζάλας. Η διαδικασία προκαταγραφής χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο κ. Μουζάλας αναφέρθηκε όμως και στα προβλήματα που υπάρχουν στο θέμα της μετεγκατάστασης, εξαιτίας της άρνησης κάποιων κρατών, όπως και στις πρωτοβουλίες που θα πάρουν από κοινού με τους υπουργούς Εξωτερικών και Προστασίας του Πολίτη, με επισκέψεις σε άλλα κράτη στο άμεσο μέλλον, για την αντιμετώπιση του θέματος και, μεταξύ άλλων, την πρόταση για Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Επιστροφών. Ενώ υποστήριξε ότι η Ελλάδα σε κάθε περίπτωση, έχει 7.000 πρόσφυγες «έτοιμους» για μετεγκατάσταση.

Από τα όσα είπε ο κ. Μουζάλας για το προσφυγικό, ενδιαφέρον είχε και η προαναγγελία του για το κλείσιμο κάποιων δομών φιλοξενίας ή σε άλλες τη μείωση του αριθμού των ανθρώπων που διαμένουν σε αυτές, λόγω της σταδιακής εγκατάστασης προσφύγων σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα και ξενοδοχεία από την Ύπατη Αρμοστεία. Συγκεκριμένα, τους επόμενους δυο μήνες και οι υπόλοιποι, από τους 11.000 που είναι ο στόχος, θα έχουν μεταφερθεί στις παραπάνω δομές, γεγονός που σημαίνει 11 με 15 λιγότερα καμπ, τόνισε ο κ. Μουζάλας. Εξάλλου, ο κ. Μουζάλας ανέφερε πως θα υπάρχουν αλλαγές και βελτιώσεις στους χώρους διαβίωσης των προσφύγων και μεταναστών, καθώς, όπως παραδέχτηκε, «κάποιες δομές είναι κάκιστες, και θα δουλέψουμε για πιο αξιοπρεπείς συνθήκες».