Οι ρινικοί πολύποδες είναι μισχωτές, οιδηματώδεις, καλοήθεις μάζες, που εξορμώνται από το βλεννογόνο της ρινός και των παραρρινίων κόλπων (ιγμόρεια, ηθμοειδείς κυψέλες κλπ.) και είναι αποτέλεσμα χρόνιας φλεγμονής (ρινίτιδας και ρινοκολπίτιδας) χωρίς να αποτελούν καρκινικές βλάβες.

Εμφανίζονται συχνότερα στους άντρες και σε ηλικίες άνω των 40 ετών, ενώ το ποσοστό του πληθυσμού που τους εμφανίζει, κυμαίνεται από 0,5 έως 4%. Στα παιδιά είναι σπανιότεροι και σχετίζονται συχνά με την κυστική ίνωση.

Οι πολύ μικροί πολύποδες μπορεί να μην παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα, όταν όμως το μέγεθος τους αυξηθεί, εμφανίζεται ρινική συμφόρηση (μπούκωμα), εκροή διαυγούς υγρού από τη μύτη και διαταραχές της όσφρησης (υποσμία ή ανοσμία).

Συνήθως εμφανίζονται και στις δύο ρινικές θαλάμες. Επίσης, συσχετίζονται με άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως ρινοκολπίτιδες (ιγμορίτιδες κλπ.) λόγω της απόφραξης που προκαλούν στα στόμια των κόλπων του προσώπου, άσθμα, υπερευαισθησία στην ασπιρίνη, αλλά όχι με την αλλεργική ρινίτιδα.

Ο κλινικός ιατρός θα οδηγηθεί στη διάγνωση λαμβάνοντας ένα καλό ιστορικό και με ενδελεχή ενδοσκόπηση της ρινικής κοιλότητας. Χρήσιμη είναι και η αξονική τομογραφία, κυρίως σε περιπτώσεις που πρέπει να διαφοροδιαγνωστούν άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως όγκοι της περιοχής, αλλά και για τον σχεδιασμό χειρουργικής επέμβασης όταν αυτή επιλεγεί ως αντιμετώπιση.

Εναλλακτικά ή συμπληρωματικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η μαγνητική τομογραφία.

Η θεραπεία τους μπορεί να είναι είτε συντηρητική, είτε χειρουργική. Ακρογωνιαίος λίθος της συντηρητικής αγωγής είναι τα ενδορρινικά κορτικοστεροειδή σε μορφή σταγόνων ή σπρέι. Τα κορτικοστεροειδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν και συστηματικά σε πιο σοβαρές περιπτώσεις.

Άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι τα αποσυμφορητικά, τα αντιισταμινικά, οι ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό που βοηθούν πολύ στο μηχανικό καθαρισμό της μύτης, αλλά και τα αντιβιοτικά (κυρίως μακρολίδες όπως η κλαριθρομυκίνη) σε περιπτώσεις που έχει εμφανιστεί ρινοκολπίτιδα.

Η χειρουργική θεραπεία συνίσταται στην εξαίρεση των πολυπόδων με λειτουργική ενδοσκοπική χειρουργική (FESS). Με αυτή τη μέθοδο αφαιρούνται οι πολύποδες, αλλά διανοίγονται και τα στόμια των κόλπων του προσώπου ώστε να αποκατασταθεί η φυσιολογική τους λειτουργία.

Οι πολύποδες πάντως έχουν το χαρακτηριστικό ότι υποτροπιάζουν συχνά και με απρόβλεπτο τρόπο, ανεξάρτητα με το ποια θα είναι η θεραπεία που θα προτιμηθεί, οπότε είναι σημαντικό να ενημερωθεί ο ασθενής από το θεράποντα ιατρό του για αυτή την πιθανότητα. 

*Ο Κωνσταντίνος Π. Πλούκος είναι ωτορινολαρυγγολόγος ενηλίκων και παίδων, χειρουργός κεφαλής και τραχήλου.