Μετά την κατάπαυση του πυρός, άρχισαν οι συνομιλίες, οι Τούρκοι κωλυσιεργούσαν, αλλά παράλληλα ενίσχυαν συνεχώς τα προγεφυρώματα με δυνάμεις, άρματα, πυροβολικό και βαρέα όπλα.

Οι Έλληνες ασχολούνταν με την αποκατάσταση της δημοκρατίας, στις 24 Ιουλίου ήλθε ο Καραμανλής και σχημάτισε κυβέρνηση εθνικής ενότητας, στην Αθήνα και σε όλη την Ελλάδα έπνεε άνεμος ελευθερίας. Αντί όμως να ασχοληθούν σοβαρά με τον πόλεμο στην Κύπρο, πρώτο μέλημα τους ήταν η εδραίωση στην εξουσία.

Η Κύπρος εγκαταλείφτηκε στην τύχη της και η Τουρκία αφού αισθάνθηκε έτοιμη, στις 13 Αυγούστου 1974 αποχώρησε από το τραπέζι των συνομιλιών στη Γενεύη και στις 03.00 τα ξημερώματα, την παραμονή της Παναγίας, άρχισε η δεύτερη φάση του σχεδίου για την κατάληψη του 38% του εδάφους της Κύπρου.

Οι τουρκικές δυνάμεις προχωρούσαν με την καθοδήγηση των Τ/Κ της ΤΜΚ, περνώντας δε από τα χωριά, τα πυρπολούσαν, βίαζαν και σκότωναν αδιάκριτα άμαχους και μη.

Στην περιοχή του στρατοπέδου της ΕΛ.ΔΥ.Κ. (το μεγαλύτερο μέρος της είχε λάβει αποστολή για την παρεμπόδιση κατάληψης της Λευκωσίας και του αεροδρομίου της), είχαν παραμείνει δύο λόχοι, η διμοιρία μηχανικού και λοιπά τμήματα υποστήριξης, συνολικά 300 περίπου άτομα.

Από το πρωί της 14ης Αυγούστου, άρχισε ο βομβαρδισμός του στρατοπέδου με πυροβολικό, όλμους και αεροπορία. Οι 300 του Λεωνίδα, μέσα σε αυτούς και τα τρία παλικάρια από τη Λέσβο, αμύνονται σθεναρά ενάντια πολλαπλάσιου εχθρού (ένα σύνταγμα και δύο επιλαρχίες αρμάτων), υποστηριζόμενα από αεροπορία και πυροβολικό.

Φθάνουμε στις 16 Αυγούστου, οι απώλειες, η έλλειψη ενίσχυσης, η παύση της υποστήριξης του πυροβολικού (η μία Μοίρα που υποστήριζε, σταμάτησε), μειώνουν την αντίσταση. Τα τουρκικά άρματα περνούν πάνω από τα ορύγματα, ο Λοχαγός Σταυριανάκος με το πιστόλι προσπάθησε να εξουδετερώσει τον οδηγό ενός άρματος, ένα βλήμα του άρματος τον αποκεφάλισε και έπεσε νεκρός ως άλλος Λεωνίδας.

Στις 14.00, ο στρατοπεδάρχης και υποδιοικητής της ΕΛ.ΔΥ.Κ. Ανχης Παναγιώτης Σταυρόπουλος (είχε φτάσει στην Κύπρο στις 19 Ιουλίου συνοδεύοντας τη νέα κλάση των στρατιωτών και παρέμεινε στο Νησί μαζί με την κλάση που απολυόταν), διέταξε οπισθοχώρηση.

Το απόγευμα στις 16.00 της 16ης Αυγούστου 1974, συμφωνήθηκε κατάπαυση του πυρός, ο «Αττίλας» είχε πετύχει το στόχο του, καθώς κατέλαβε σχεδόν τη μισή Κύπρο από το 4,5 % του εδάφους που του έδινε το σχέδιο Άτσεσον.

Το δένδρο της δημοκρατίας στην Ελλάδα, ξανάνθισε , αφού ποτίστηκε με το αίμα περίπου 2.500 νεκρών, 10.000 τραυματιών και 1.619 αγνοουμένων και τα δάκρυα 200 χιλ. προσφύγων, που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες και να υποστούν τη βαρβαρότητα του εισβολέα, ο οποίος χωρίς ντροπή ονόμασε την εισβολή του, «Επιχείρηση της Ειρήνης - Barış Harekatı».

Επίλογος

Συνηθίζεται στα μνημεία πεσόντων να τίθεται η φράση «Η Πατρίς Ευγνωμονούσα», δυστυχώς όμως για τους συγγενείς των πεσόντων και στις δύο φάσεις της Τουρκικής εισβολής, για τους τραυματίες, για τους αγνοούμενους και για αυτούς που πολέμησαν, ισχύει το «Η Πατρίς Αγνωμονούσα». Για χρόνια αντιμετωπίστηκαν υποτιμητικά λες και αυτοί έφταιξαν για ό,τι έγινε, λες και αυτοί έφεραν τη δικτατορία στην Ελλάδα και έκαναν το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου.

Η Αλήθεια είναι ότι είχαν διοικητές σε όλα τα κλιμάκια και πάνω από τους διοικητές υπήρχαν πολιτικοί ιθύνοντες, και στις δύο φάσεις της εισβολής, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων έμεινε στο απυρόβλητο. Εύκολη διέξοδος η ενοχοποίηση των χουντικών, οι οποίοι δικάστηκαν και τιμωρήθηκαν και έτσι έπρεπε.

Η αλήθεια όμως πότε θα μαθευτεί; Άγνωστο. Βρίσκεται θαμμένη στο υπόγειο της Βουλής των Ελλήνων, όπου έχουν συγκεντρωθεί όλα τα ντοκουμέντα για την τραγωδία της Κύπρου.

Η Κυπριακή Βουλή τόλμησε και το Μάρτιο του 2011, έβγαλε το πόρισμα του Φακέλου της Κύπρου, έστω και ημιτελές (καλύπτει τα γεγονότα μέχρι την 20^η Ιουλίου 1974 και έγινε επιλεκτική κλήση μαρτύρων).

Οι συγγενείς των νεκρών και των αγνοουμένων και όλος ο Ελληνισμός απανταχού της γης, περιμένει την αλήθεια και την απάντηση στο απλό ερώτημα « ΓΙΑΤΙ;» . Ίσως στο απώτερο μέλλον ο επιστήμονας - ιστορικός να δώσει την απάντηση .

Ας είναι αιώνια η μνήμη των ηρώων της Κύπρου και μέσα σε αυτούς και των τριών παλικαριών της Λέσβου.

Βοηθήματα

- Πόρισμα του Φακέλου της Κύπρου της Κυπριακής Βουλής, 17 Μαρτίου 2011.

- Ρόνι Αλασόρ, «Διαταγή: “Εκτελέστε τους Αιχμαλώτους”», Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2002.

- Γεώργιου Λεονταρίτη, «Η Ελλάδα στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο 1917-18», ΜΙΕΤ, Αθήνα 2005.

- Ιστοσελίδα www.eldyk74.gr