Ανέχεσαι πολλές φορές στην παρέα, στη δουλειά, στο δημόσιο λόγο αστεία και ανέκδοτα για αδερφές και πούστηδες, αυτά τα λεγόμενα σεξιστικά που, μόλις τα ονομάσεις έτσι, η ομήγυρη ξεσπά από φόβο μήπως είσαι φεμινίστρια. Ευτυχώς, το Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης γέμισε από κόσμο το Σάββατο, την Κυριακή και τη Μ. Δευτέρα στο «Βent», επιδοκιμάζοντας την αριστοτεχνική παράσταση των «Αστέγων», ύμνος στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ήταν ελάχιστες οι φωνές που δυσανασχέτησαν στο θέαμα δύο ομοφυλόφιλων που έκαναν έρωτα επί σκηνής: έναν έρωτα με δύο κορμιά που δεν συναντήθηκαν ποτέ, παρά μόνο στο θάνατο. Ο ένας ήταν πλάι στον άλλον. Τα βλέμματά τους δεν διασταυρώθηκαν ποτέ, δεν μοιράστηκαν ούτε ένα χάδι.

Η Γκρέτα (Κ. Πολίτης): «Ξέρετε πολύ καλά πως εσείς οι αδελφές δεν είστε δημοφιλείς. Είστε σαν τους Εβραίους. Και χειρότεροι... Μισητοί, χρυσό μου, μισητοί»

Κι όμως ακόμα και στις πιο άθλιες και απάνθρωπες συνθήκες, σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί, το 1936, τα λόγια έγιναν έρωτας και ο έρωτάς τους μίλησε: «Είμαστε ακόμα άνθρωποι»!

Μετά από ξέφρενα πάρτι, τραγούδια και χορούς, η οικοδέσποινα του κλαμπ, η Γκρέτα, ρόλος που απογειώθηκε χάρη στον Κωνσταντίνο Πολίτη, μας μετέφερε στη σκληρή πραγματικότητα, εκεί που οι καλοί ή οι κακοί δεν είναι στρέιτ ή αδερφές, αλλά άνθρωποι.

Άλλοι κοιτώντας την πάρτη τους κι άλλοι το διπλανό τους. Απέναντι στο ναζιστικό τρόμο, οι διαφορές γιγαντώνονται. Άλλο το ροζ τρίγωνο που έβαλαν στους γκέι, άλλο το κίτρινο άστρο.

Κέρδισαν τους θεατές (από δεξιά) ο Σταμάτης Γιαννάκης και ο Στράτος Γεωργούλας

Ακόμα και το στρατόπεδο συγκέντρωσης, ένας χώρος «νεκροταφείου» και δημιουργίας ζόμπι, γεννά ιεραρχία για τους μελλοθάνατους. Πρωταγωνιστής ο υποδειγματικός Σταμάτης Γιαννάκης, που ξαφνικά βρίσκεται σε ένα δάσος, έξω από μια σκηνή μαζί με το σύντροφό του, που ενσάρκωσε ο Βαγγέλης Παυλής τόσο όμορφα.

Έρωτας στο στρατόπεδο συγκέντρωσης

Μια εικόνα αρκετά γνώριμη για τη Λέσβο που δέχτηκε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες. Κι ύστερα ο θάνατος, κι η αγάπη και το χιούμορ κι ο σαρκασμός που χάρη στον Στράτο Γεωργούλα, το κοινό χαμογέλασε -ακόμα και μέσα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Η ματιά της σκηνοθέτριας Αφροδίτης Καντσά ήταν χαρακτηριστική και οι σπουδές της και το μεράκι της, τόσο στο θέατρο όσο και στο φύλο, προϋπόθεση για το τόσο καλό αποτέλεσμα.
Αν και μόνο δύο φρουροί Ναζί παρουσιάστηκαν σε όλο το έργο, ακόμα και την επομένη της παράστασης ένιωθες ότι παρακολουθείσαι, ότι ο φόβος δεν πέρασε. Πέρασε άραγε;


Ο πρώτος θάνατος

Οι συντελεστές
Με σειρά εμφάνισης: Μαξ: Σταμάτης Γιαννάκης, Ρούντυ: Βαγγέλης Παυλής, Βολφ: Παναγιώτης Γιαννούλης, Λοχαγός SS: Γιώργος Καλαράς, Δεκανέας SS: Αχιλλέας Χατζηνικολάου, Γκρέτα: Κωνσταντίνος Πολίτης, Βίκτωρ/Κρατούμενος: Παναγιώτης Βεκρής, Φρέντυ: Βασίλης Σαμαράς, Χορστ: Στράτος Γεωργούλας, Κάπο/Τέντυ: Dirk Schälicke, Κρατούμενος/Θαμώνας του κλαμπ: Βασίλης Τραπεζανλίδης
Θαμώνες του κλαμπ: Αντιγόνη Τσεσμελή, Μαρία Ταξείδη, Άννα Ταξείδη, Χρυσή Τζαννέτου, Αφροδίτη Γιαννέλη, Βαγγέλης Ντάβας,Cosmin Balaban
Χορεύτριες του κλαμπ: Όλγα Μιρονοπούλου, Κατερίνα Κομνηνάκα, Νίκη Λαρίση, Στέλλα Σάλτα, Μαρία Γερογιαννάκη
Σκηνοθεσία: Αφροδίτη Καντσά
Μουσική σύνθεση, παραγωγή, ηχογραφήσεις: Αλέξανδρος Κατραμάδος
Χορογραφία και επιμέλεια κίνησης: Μαρίνα-Ισμήνη Ιωαννάτου
Σκηνικά: Παναγιώτης Βεκρής, Μυρτώ Προκοπίου, Κλειώ Παντέλα, Αφροδίτη Καντσά
Κοστούμια: Λένα Τριανταφύλλου
Φωτισμοί: Ντέπυ Παπαδάκου
Υποβολείο: Μαρία Ταξείδη
Αφίσα - Πρόγραμμα : Σταμάτης Γιαννάκης
Φωτογραφίες : Σπύρος Παυλής, Cosmin Balaban, Σταμάτης Γιαννάκης

Μια κριτική για το «Βent»
του Απόστολου Σγούτσου
Θέατρο είναι η τέχνη της υποκριτικής, της ικανότητας δηλαδή του «υποκρίνεσθαι» (υποκρίνομαι = αποκρίνομαι, απαντώ, διαλέγομαι) και, ως εκ τούτου, δε σηκώνει κανενός είδους υποκρισία.

Γι’ αυτό και ο ηθοποιός του θεάτρου επί σκηνής δεν… παίζει θέατρο, αλλά «ποιεί ήθος» (κατά την αριστοτελική σημασία του όρου). Ενσαρκώνει χαρακτήρες καθημερινών ανθρώπων, επιφέροντας την κάθαρση «τοιούτων παθημάτων».

Τέτοιο «ήθος» ηθοποιών απόλαυσαν όσοι παρακολούθησαν τη θεατρική παράσταση «ΒΕΝΤ» των «Αστέγων». Ένα ανατρεπτικό κοινωνικό έργο, με ιστορικό υπόβαθρο, δυνατές σκηνές, με σκληρή γλώσσα και τραγικές καταστάσεις.

Γροθιά στο στομάχι, δηλαδή, από ηθοποιούς επαγγελματικού θιάσου, οι οποίοι ή σε καθηλώνουν στην καρέκλα άφωνο, ή σε τινάζουν να τους επιβραβεύσεις μ’ ένα παρατεταμένο χειροκρότημα.

Ο συγγραφέας Martin Sherman με το «ΒΕΝΤ» θίγει μια άγνωστη πλευρά του ναζιστικού απολυταρχικού καθεστώτος, τη δίωξη των ομοφυλοφίλων ανδρών και τον εγκλεισμό τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, με το ροζ τρίγωνο στο στήθος τους. Με αφετηρία αυτό το ιστορικό πλαίσιο αναδεικνύεται το ανθρώπινο στοιχείο, η αγάπη και η τρυφερότητα. Το μήνυμά του διαχρονικά επίκαιρο, όσο υπάρχει διαφορετικότητα, στιγματισμός και διακρίσεις.

Το έργο επιδέχεται πολλές αναγνώσεις. Θεωρώ ατυχία να σταθεί κανείς στην πρώτη ανάγνωση, στη δίωξη δηλαδή των ομοφυλοφίλων στη Γερμανία του Χίτλερ και στα όσα δεινά υπέστησαν άνθρωποι με διαφορετική σεξουαλική ταυτότητα. Πιστεύω ότι ήταν ένα έργο μανιφέστο διακήρυξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου, τα οποία και σήμερα, στις κοινωνίες της Δύσης -τις δήθεν πολιτισμένες- καταπατώνται βάναυσα και τα αόρατα ροζ τριγωνάκια τοποθετούνται από πολλούς στους κάθε λογής «διαφορετικούς».

Είναι ένα έργο που υμνεί τον αγώνα του ανθρώπου να επιβιώσει, να ζήσει, αλλάζοντας ακόμα και τη σεξουαλική του ταυτότητα από τη φαινοτυπικά αναμενόμενη. Έτσι ενώ το θέμα του είναι αρκετά σκληρό αφηγηματικά, είναι συνάμα ευγενές, ενίοτε και χιουμοριστικό, όπως ακριβώς και η ζωή σ’ όλες τις εκφάνσεις της.

Όλοι οι ερμηνευτές του έργου, μηδενός εξαιρουμένου, ισορρόπησαν σε δύσκολες σκηνές με ακραίες καταστάσεις έργων και συναισθημάτων. Κορυφαία, συγκλονιστική, αλλά καθόλου προκλητική ή χυδαία, η εξ αποστάσεως συνουσία των δύο ομοφυλοφίλων κρατουμένων ανδρών, του Μαξ (Σταμάτης Γιαννάκης) και του Χορστ (Στράτος Γεωργούλας). Ο έρωτας ως η κατεξοχήν έκφραση ζωής.
Ξεχωριστές ερμηνείες, εκτός των δύο παραπάνω, του Βαγγέλη Παυλή (Ρούντυ), του Κων/νου Πολίτη (Γκρέτα), του Γιώργου Καλαρά (λοχαγού SS), του Βασίλη Σαμαρά (θείου Φρέντυ), του Παναγιώτη Γιαννούλη (Βολφ) και του Αχιλλέα Χατζηνικολάου (δεκανέα SS).

Τα συγχαρητήριά μας και σ’ όλους τους άλλους συντελεστές, η παρουσία των οποίων, με ή χωρίς λόγο, ήταν σκηνικά τέλεια και άκρως επαγγελματική.
Τις χορεύτριες του κλαμπ: Όλγα Μιρονοπούλου, Κατερίνα Κομνηνάκα, Νίκη Λαρίση, Στέλλα Σάλτα, Μαρία Γερογιαννάκη.

Τους θαμώνες του κλαμπ: Άννα Ταξείδη, Μαρία Ταξείδη (πετυχημένη και πολύ πειστική έκφραση και κίνηση, ως… ζευγαράκι), την Αντιγόνη Τσεσμελή, τη Χρυσή Τζαννέτου, την Αφροδίτη Γιαννέλη, το Βαγγέλη Ντάβα, το Βασίλη Ταπεζανλίδη και τον Cosmin Balaban.

Τον Παναγιώτη Βεκρή ως Βίκτωρ και ως κρατούμενο, αλλά και για τα εντυπωσιακά σκηνικά, μαζί με τον Παναγιώτη Γιαννούλη, Μυρτώ Προκοπίου, Κλειώ Παντέλα και Αφροδίτη Καντσά.
Την υπέροχη χορογραφία της Μαρίνας-Ισμήνης Ιωαννάτου, τη μοναδική μουσική σύνθεση του Αλέξανδρου Κατραμάδου και τα κοστούμια της Λένας Τριανταφύλλου.

Και φυσικά τη σκηνοθέτιδα Αφροδίτη Καντσά που συνέλαβε και απέδωσε με ευρηματικότητα και την παραμικρή λεπτομέρεια, την κίνηση και το contrast των συναισθημάτων των ηθοποιών.
Παιδιά! Ανεβάσατε τον πήχη ψηλά και μας κάνετε όλο και πιο απαιτητικούς. Σας εμπιστευόμαστε!