Λίγο έξω από την Πέτρα ξεκινά ο δρόμος για τη Λιγώνα, την περιοχή όπου Πετρανοί και Στυψιανοί ως τα μέσα του προηγούμενου αιώνα είχαν νερόμυλους για να αλέθουν την παραγωγή σιτηρών της περιοχής.

Οι κάτοικοι της περιοχής και όσοι την έχουν επισκεφθεί γνωρίζουν σε ποιο σημείο πρέπει να στρίψουν για να πάνε εκεί.

Οι τουρίστες απλά θα πρέπει να το μαντέψουν. Η απόσταση Λιγώνα-Πέτρα είναι 2,6 χιλιόμετρα, ένα μέρος αυτής είναι ασφαλτοστρωμένο, ένα άλλο είναι χωματόδρομος και τέλος υπάρχει ένα τμήμα περίπου 900 μέτρων που είναι πετρόχτιστο μονοπάτι.

Το είχαν φτιάξει οι κάτοικοι της περιοχής, ενώ σήμερα βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση, παρά τη διάβρωση που έχει υποστεί (δεν έχει ανακατασκευαστεί εδώ και δεκαετίες). Δύσκολο, αλλά βατό θα το χαρακτήριζαν οι μεγάλης ηλικίας διαβάτες.

Το μονοπάτι έχει να καθαριστεί εδώ και πολλά χρόνια και, αν δεν καθαριστεί ούτε φέτος, πιθανότατα δε θα είναι προσβάσιμο στους τουρίστες του καλοκαιριού. Τη Δευτέρα, που περάσαμε από εκεί, ένα συρματόπλεγμα έκλεινε το μονοπάτι, χωρίς να εξηγείται ο λόγος που γινόταν αυτό.
 
Πλήρης εγκατάλειψη
Εμείς παρακάμψαμε το συρματόπλεγμα και συνεχίσαμε την πορεία μας. Το ξύλινο γεφυράκι, που βρίσκεται λίγα μέτρα πριν από το ξωκλήσι της Αγιάς «Φωτιάς», χρειάζεται επισκευή.

Η πρόσοψη της Αγιάς Φωτιάς

Μετά το ξωκλήσι, αρχίζει ο αγροτικός δρόμος-πεζοπορική διαδρομή που οδηγεί στην κοιλάδα της Λιγώνας, όπου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα λειτουργούσαν 19 νερόμυλοι.

Τα ερείπια του νερόμυλου της οικογένειας Μανδάνη

Στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, δαπανήθηκαν 30.000 ευρώ από τον τότε Δήμο Πέτρας για τη διάσωση και αναστήλωση ενός από αυτούς. Είναι ο νερόμυλος της Πάτρας, όπως λένε όσοι ζούσαν εκεί.

Στην πινακίδα, που έχει τοποθετηθεί εκεί λανθασμένα, αναφέρει ότι είναι ο νερόμυλος της οικογένειας Μανδάνη.

Στην πραγματικότητα, ο νερόμυλος της οικογένειας Μανδάνη βρίσκεται 300 μέτρα μετά. Τα αγριόχορτα και οι αστοιβιές έχουν κλείσει το δρόμο και είναι αδύνατη η πρόσβαση στο νερόμυλο της οικογένειας Μανδάνη.

Aναγκαίες οι παρεμβάσεις
Απαραίτητη είναι και η βελτίωση της σήμανσης των μονοπατιών από την Πέτρα και το Μόλυβο που οδηγούν στην κοιλάδα της Λιγώνας αλλά και η τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων, ώστε οι επισκέπτες να λαμβάνουν μια συνοπτική πληροφόρηση για τους νερόμυλους, την παραγωγική διαδικασία που αναπτυσσόταν στην περιοχή, την κοινωνική ζωή στην κοιλάδα καθώς και τη σχέση του οικισμού με τα γύρω χωριά, Βαφειό, Μόλυβο, Πέτρα, Στύψη, Λαφιώνα, Πετρί.

Αναγκαία είναι και η ολοκλήρωση της αναστήλωσης του νερόμυλου της Πάτρας, ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να κατανοήσει πώς ήταν και πώς λειτουργούσε, αλλά και ο καθαρισμός όλης της περιοχής, ώστε να είναι ορατά τα ερείπια των νερόμυλων. Σήμερα, από τους 19 νερόμυλους είναι ορατά τα ερείπια πέντε εξ αυτών.

Να σημειώσουμε τέλος ότι ο Δήμος Πέτρας επί της δημαρχίας του αείμνηστου Στέλιου Παυλή εξέδωσε ένα λεύκωμα με τους νερόμυλους της Λιγώνας με την επιμέλεια του αρχιτέκτονα Στρατή Φρατζέσκου, με στόχο να αναδειχθεί η περιοχή και η παραγωγική δραστηριότητά της.