Μόνιμες παθογένειες αντιμετώπιζε η Συνεταιριστική Τράπεζα Λέσβου - Λήμνου στα βασικά οικονομικά μεγέθη της, παρά τις προσπάθειες ανάταξης που έγιναν από το 2005 και μετά.

Τα στοιχεία που παρουσιάζει σήμερα κατ’ αποκλειστικότητα το «Ε», προέρχονται από πραγματογνωμοσύνη που πραγματοποιήθηκε μετά από παραγγελία της Εισαγγελίας Οικονομικού Εγκλήματος.

Η πραγματογνωμοσύνη βασίστηκε στα στοιχεία που έστειλε στην Εισαγγελία ο εκκαθαριστής της Τράπεζας, Μιχάλης Ανδριώτης, όταν ανέλαβε τη διαχείρισή της.

Τα περισσότερα από αυτά τα στοιχεία είναι δημοσιευμένα κατά το παρελθόν στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις και ισολογισμούς της Τράπεζας, ωστόσο η πραγματογνωμοσύνη για πρώτη φορά κάνει μια διαχρονική ανάλυση των βασικών οικονομικών μεγεθών της Συνεταιριστικής.

Το πρώτο κρίσιμο στοιχείο που διαπιστώνει, είναι η κακή ποιότητα των δανείων που είχε χορηγήσει η Τράπεζα.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται: «Βάσει δε των ισολογισμών της Τράπεζας, των πιστοποιητικών των Ορκωτών Ελεγκτών αυτής και των διαδοχικών εκθέσεων ελέγχου που πραγματοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος, η Τράπεζα (σ.σ. η Συνεταιριστική) χαρακτηρίζεται από την κακή ποιότητα του δανειακού της χαρτοφυλακίου, καθώς, όπως προκύπτει, ποσοστό 52% των χορηγηθέντων δανείων δεν εξυπηρετείται και εάν συνυπολογισθούν οι οφειλές που ρυθμίστηκαν, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 62%».

Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από το σημείωμα της Διεύθυνσης Εποπτείας και Πιστωτικού Συστήματος της Τράπεζας της Ελλάδος προς την Επιτροπή Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων, το οποίο εκδόθηκε στις 16 Μαρτίου 2012, δηλαδή τρεις μόλις ημέρες πριν ανακοινωθεί η ανάκληση της άδειας λειτουργίας της Συνεταιριστικής.

Με προβλήματα τότε…
Φυσικά μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι το 2011 και στις αρχές τού 2012 όλες οι τράπεζες αντιμετώπιζαν πολύ μεγάλα προβλήματα με τα δάνεια που είχαν χορηγήσει, καθώς οι δανειολήπτες δεν μπορούσαν να τα εξυπηρετήσουν.

Η διαπίστωση αυτή είναι ορθή, όμως τα προβλήματα με τα δάνεια που είχε χορηγήσει η Συνεταιριστική, δεν ξεκίνησαν το 2010 με την εγκατάσταση της Τρόικας και την εφαρμογή των περιοριστικών πολιτικών.

Τα μεγάλα προβλήματα είχαν ξεκινήσει από το 2004 και παρά τις προσπάθειες που είχαν γίνει, δεν είχαν αντιμετωπιστεί με ικανοποιητικό τρόπο.
Σύμφωνα με τον ισολογισμό τού 2011, η Συνεταιριστική είχε χορηγήσεις 60,71 εκατ. ευρώ και καταθέσεις 57,07 εκατ. ευρώ.

Αυτό σημαίνει πως οι καταθέσεις υπερέβαιναν τις χορηγήσεις και ανέρχονταν στο 105,67% των καταθέσεων, κάτι που είναι ανεπίτρεπτο για οποιαδήποτε τράπεζα. Σύμφωνα με τις αρχές λειτουργίας των τραπεζών, τα δάνεια θα πρέπει να είναι πάντα λιγότερα από τις καταθέσεις.

Τα δάνεια υπερκάλυπταν τις καταθέσεις
Τα στοιχεία δείχνουν πως αυτό ήταν ένα διαχρονικό πρόβλημα για την Τράπεζα, το οποίο επιδεινώθηκε μετά το 2004.

Το 2000 οι απαιτήσεις (δηλαδή τα δάνεια και κάθε άλλης μορφής χορηγήσεις) της Τράπεζας ανέρχονταν στο 95,39% των καταθέσεων, το 2001 υποχώρησαν στο 72,03%, το 2002 αυξήθηκαν στο 83,3% και το 2003 υποχώρησαν οριακά στο 82,88%. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ισολογισμού τού 2004, ο πραγματογνώμονας διαπιστώνει πως οι χορηγήσεις εκτινάχθηκαν στο 94,82% των καταθέσεων -είναι η χρονιά που η Τράπεζα πλήρωνε από τα διαθέσιμα κεφάλαια ακάλυπτες επιταγές πελατών.

Προς τα τέλη του έτους, για να κουκουλωθεί το σκάνδαλο αυτό, οι ακάλυπτες επιταγές μετατράπηκαν στα γνωστά θαλασσοδάνεια. Την επόμενη χρονιά, οι απαιτήσεις ξεπέρασαν για πρώτη φορά το 100% των καταθέσεων και φτάνουν στο 102,77%. Το 2006 έγινε μια προσπάθεια βελτίωσης της κατάστασης και οι χορηγήσεις περιορίστηκαν στο 99,63% των καταθέσεων. Όμως αυτό οφειλόταν κυρίως στην ταχύτερη αύξηση των καταθέσεων έναντι των χορηγήσεων.

Είναι φανερό πως η τότε διοίκηση της Τράπεζας έκανε μια προσπάθεια επιθετικής αντιμετώπισης του προβλήματος. Το 2007 συνεχίστηκε η ίδια πολιτική, αλλά οι καταθέσεις δεν αυξήθηκαν με τον ίδιο ρυθμό που αυξήθηκαν οι χορηγήσεις. Έτσι, οι απαιτήσεις ανήλθαν στο 106,96% των καταθέσεων. Το 2008 μπήκε «φρένο» στις χορηγήσεις δανείων και αυξήθηκαν δυναμικά οι καταθέσεις, με αποτέλεσμα οι απαιτήσεις να μειωθούν στο 96,87% των καταθέσεων.

Το 2009 οι απαιτήσεις υποχώρησαν στο 85,06% των καταθέσεων.
Το 2010 είναι η χρονιά που ξεκίνησε η απομόχλευση στο τραπεζικό σύστημα της χώρας. Η κρίση φέρνει μεγάλη μείωση των καταθέσεων και στη Συνεταιριστική Τράπεζα μειώνονται κατά 10 εκατ. ευρώ, ενώ οι πιστώσεις μειώνονται αλλά μόλις για μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ.

Έτσι, οι απαιτήσεις διαμορφώθηκαν στο 96,71% των καταθέσεων. Το 2011 και το 2012 ανήλθαν στο 105,67% και το 105,96% των καταθέσεων, αντίστοιχα. Αν μάλιστα συνεχιζόταν η λειτουργία της Τράπεζας για όλο το 2012, η σχέση αυτή θα χειροτέρευε πολύ περισσότερο.

Από τη Συνεταιριστική Τράπεζα έγιναν καπνός 67,5 εκατ. ευρώ σε 13 χρόνια

Η εξέλιξη των επισφαλών απαιτήσεων

Η εγκληματική διαχείριση των κεφαλαίων της Συνεταιριστικής είχε ως συνέπεια να χαθούν πάνω από 67 εκατ. ευρώ από τα κέρδη της Τράπεζας, τα οποία πήγαν στην κάλυψη των ζημιών που είχαν δημιουργηθεί από την αλόγιστη χορήγηση δανείων και την πληρωμή ακάλυπτων επιταγών σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους.

Πρόκειται για τις επισφαλείς απαιτήσεις που υπολογίζονταν κάθε χρόνο από την Τράπεζα και μείωναν τα κέρδη της. Η εξέλιξη του συγκεκριμένου λογαριασμού από το 2000 έως το κλείσιμό της το 2012 είναι εντυπωσιακή και κατά τα κρίσιμα έτη (2004 - 2005) καταγράφεται αλματώδης αύξηση.
Η γενική κατεύθυνση που είχε η διοίκηση της Τράπεζας, ήταν να μην εμφανίσει μια και έξω όλες τις επισφαλείς απαιτήσεις που είχε.

Η τακτική αυτή επιλέχθηκε με το σκεπτικό πως έτσι θα εκτονωνόταν σιγά - σιγά το πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί το 2004, και θα μπορούσε κανείς να τη διαπιστώσει πολύ εύκολα εάν διάβαζε τους ετήσιους ισολογισμούς της Τράπεζας, όπου ήταν φανερό ότι η βασική επιδίωξη ήταν μέσα από τις επισφαλείς απαιτήσεις να αποσβεσθούν οι αμαρτίες του παρελθόντος.
Το 2000 οι επισφαλείς απαιτήσεις της Συνεταιριστικής ήταν μόλις 13.000 ευρώ και αντιστοιχούσαν στο 0,36% των απαιτήσεων της Τράπεζας.

Το 2001 αυξάνονται σε 28.000 ευρώ και στο 0,27% των απαιτήσεων. Το 2002 σε απόλυτους αριθμούς οι επισφαλείς απαιτήσεις ανήλθαν στα 101.000 ευρώ κι ήταν μόλις στο 0,55% των απαιτήσεων. Το 2003 οι επισφαλείς απαιτήσεις τριπλασιάστηκαν και ανήλθαν στις 301.000 ευρώ, ή το 1,28% των απαιτήσεων. Το 2004 είχαμε το πρώτο άλμα, οπόταν οι επισφαλείς απαιτήσεις ανήλθαν στο 1.371.000 ευρώ, αυξανόμενες μέσα σε ένα χρόνο κατά 1,071 εκατομμύρια ή ποσοστό 3,72% των απαιτήσεων. Βέβαια οι πραγματικές επισφαλείς απαιτήσεις ήταν πολύ μεγαλύτερες.

Γι’ αυτό και το 2005 ανήλθαν στα 2.521.000 ευρώ (ή ποσοστό 6,76% των απαιτήσεων). Από το 2006 έως το 2008 οι επισφαλείς απαιτήσεις διαμορφώθηκαν μεταξύ 7,00% και 7,06% των απαιτήσεων. Όμως σε απόλυτους αριθμούς τα νούμερα είναι εντυπωσιακά: 3.221.000 ευρώ το 2006, 3.900.000 ευρώ το 2007, 4.300.000 ευρώ το 2008.

Το 2009 οι επισφαλείς απαιτήσεις ανήλθαν στα 4.121.000 ευρώ, ή σε ποσοστό 6,48% των απαιτήσεων. Το 2010 οι επισφαλείς απαιτήσεις ανήλθαν στα 4.321.000 ευρώ, ή σε ποσοστό 6,88% των απαιτήσεων.

Μέσα σε διάστημα επτά ετών (2004 - 2010) η Τράπεζα διέγραψε επισφαλείς απαιτήσεις ύψους 23.755.000 ευρώ. Πρόκειται για κεφάλαια που χάθηκαν από τα κέρδη της Τράπεζας και τα οποία θα μπορούσαν να ενισχύσουν την κεφαλαιακή της επάρκεια αν δεν είχαν δοθεί τα θαλασσοδάνεια και δεν πληρώνονταν ακάλυπτες επιταγές.

Παρά το τεράστιο ποσό των επισφαλών απαιτήσεων που είχαν διαγραφεί, το πρόβλημα δε λύθηκε. Έτσι, το 2011, όταν ο εκκαθαριστής έκλεινε τον ισολογισμό, έγραψε επισφαλείς απαιτήσεις ύψους 18.000.000 ευρώ (ποσοστό 29,65% των απαιτήσεων της).

Στον ισολογισμό τού 2012 οι επισφαλείς απαιτήσεις εκτινάχθηκαν ακόμη πιο ψηλά, στα 25,4 εκατομμύρια, ή ποσοστό 42,38% των απαιτήσεων. Έτσι, από το 2000 έως το 2012 οι επισφαλείς απαιτήσεις ανήλθαν το ιλιγγιώδες ποσό των 67,598 εκατ. ευρώ.