Στα 300 εκατ. ευρώ προσδιόρισε το ύψος του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος του Βορείου Αιγαίου ο επίτροπος Περιφερειακής Πολιτικής, Johannes Hahn, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε το βράδυ της Πέμπτης στα μέσα ενημέρωσης της Λέσβου.

Ειδικότερα, οι πόροι που θα λάβει το Βόρειο Αιγαίο από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα ανέρχονται στα 253 εκατομμύρια και όταν σε αυτά προστεθεί και η εθνική συμμετοχή, το τελικό ποσό ξεπερνά τα 300 εκατ. ευρώ.

Στην προγραμματική περίοδο 2014 - 2020, βασικό χαρακτηριστικό είναι πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναπτύσσει απευθείας σχέσεις με όλες τις περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό μεταξύ άλλων σημαίνει ότι η εξέλιξη του Περιφερειακού Προγράμματος θα παρακολουθείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ παράλληλα θα υπογραφεί συμφωνία με κάθε μία από τις 13 περιφέρειες για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα που θα υλοποιήσει.

Επίσης η Επιτροπή θα ζητήσει από τη χώρα μας, αλλά και κάθε περιφέρεια ξεχωριστά, να οριοθετήσει συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους, δηλαδή να προσδιορίσει επ’ ακριβώς ποιο θα είναι το αναπτυξιακό αποτέλεσμα από τις επενδύσεις που θα γίνουν στα νησιά μας.

Οι ποσοτικοί δείκτες που θα μετρούνται, είναι το ποσοστό της ανεργίας, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της περιφέρειας κ.ά..

Στο πλαίσιο της προσπάθειας που καταβάλλεται να ενισχυθεί ο ρόλος των περιφερειών, προβλέπεται πως το 35% των πόρων που θα διατεθούν στα κράτη-μέλη κατά τη νέα προγραμματική περίοδο, θα περάσει στις περιφέρειες και αυτές θα έχουν την ευθύνη της διαχείρισής τους.

Βασικό χαρακτηριστικό προγραμμάτων που θα αναπτυχθούν τη νέα προγραμματική περίοδο, είναι η μετατόπιση του κέντρου βάρους από την κατασκευή έργων υποδομής, σε έργα ενίσχυσης και υποστήριξης της ανάπτυξης, δηλαδή σε έργα που μπορούν να οδηγήσουν σε άμεσες λύσεις που έχουν ανάγκη οι επιχειρήσεις ώστε τα προϊόντα τους να γίνουν πιο ανταγωνιστικά και έτσι να κερδίσουν τις αγορές.

Δεν εμπλέκεται…

Ο κ. Hahn έκανε σαφές πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει καμμία αρμοδιότητα, ούτε πρόκειται να εμπλακεί στη διαδικασία προσδιορισμού της στρατηγικής που θα αναπτύξει η χώρα μας ή οι περιφέρειες για την αξιοποίηση των πόρων της νέας προγραμματικής περιόδου. Αυτό είναι δουλειά που θα γίνει από τις εθνικές και περιφερειακές αρχές.

Ωστόσο, ο σχεδιασμός θα πρέπει να είναι συγκεκριμένος, υλοποιήσιμος και τα αποτελέσματά του, μετρήσιμα. Δηλαδή, η διατύπωση προγραμμάτων με γενική και αόριστη στρατηγική που δεν καταλήγει σε συγκεκριμένα αποτελέσματα, δε θα γίνεται αποδεκτή από τις κοινοτικές αρχές. 

Ο επίτροπος παραδέχθηκε πως ήταν λάθος η τακτική που ακολουθούσε η Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2006 και βάσει της οποίας χορηγούσε πιστώσεις στα κράτη-μέλη, αλλά δεν έλεγχε πού δαπανώνται αυτοί οι πόροι και ποιο είναι το αποτέλεσμά τους.

Αξιοποίηση δυνατοτήτων

Αναφερόμενος στη «γαλάζια ανάπτυξη», ο κ. Hahn τόνισε πως η πολιτική αυτή δίνει τη δυνατότητα σε νησιωτικές περιοχές, όπως η Λέσβος, να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που έχουν για να προσελκύσουν τουρίστες σε περιόδους με χαμηλή τουριστική κίνηση, να αναπτύξουν τον τομέα των υδατοκαλλιεργειών (δηλαδή μονάδες παραγωγής, επεξεργασίας και τυποποίησης προϊόντων ιχθυοτροφείων, οστρεοτροφείων κ.λπ.) κ.ά.. 

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο επίτροπος στο θέμα των ανοιχτών χωματερών που έχει η χώρα μας, σημειώνοντας πως μέχρι πριν από μερικά χρόνια η Ελλάδα είχε 271 ανεξέλεγκτες χωματερές, από τις οποίες έχουν κλείσει οι 202 και πρέπει να κλείσουν άλλες 69.

Τα κονδύλια για την αποκατάστασή τους υπάρχουν και θα είναι διαθέσιμα έως το τέλος τού 2015, και στην περίπτωση που δε γίνει μέχρι τότε η αποκατάστασή τους, οι Ελληνικές Αρχές δε θα έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν τέτοια έργα από κοινοτικούς πόρους. Αντίθετα, η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με πρόστιμα για μη συμμόρφωση με τους κοινοτικούς κανονισμούς.

Η περιφερειάρχης Χριστιάνα Καλογήρου τόνισε πως η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου έχει το ανθρώπινο δυναμικό, αλλά και το φυσικό πλούτο, για να εξελιχθεί σε μία από τις ανεπτυγμένες περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ευθύνη της περιφερειακής αρχής -και σε αυτή την κατεύθυνση θα κινηθεί- είναι να αξιοποιηθούν κατάλληλα οι δυνατότητες που δίνονται από τα διαρθρωτικά κοινοτικά ταμεία. Επιπρόσθετα, τόνισε πως θεωρεί πολύ σημαντική την επίσκεψη του κ. Hahn στο Βόρειο Αιγαίο και ότι «η Περιφέρεια απέκτησε ένα σύμμαχο μέσα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή».

Χριστιάνα Καλογήρου: «Αποκτήσαμε ένα σύμμαχο»

Ο Hahn τετ-α-τετ με τους πολίτες

Η οικονομική κρίση έχει ως αποτέλεσμα να χάνονται πολλοί από τους καλύτερα εξειδικευμένους νέους επιστήμονες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι μεταναστεύουν σε χώρες ανταγωνιστικές σε αυτήν. Στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αυτό το ιδιαίτερα αποδοτικό τμήμα των εργαζομένων να αξιοποιηθεί εντός της, στις περιοχές και τις χώρες που έχουν τη δυνατότητα να το απορροφήσουν. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο επίτροπος Johannes Hahn στο ξεκίνημα της ομιλίας του το βράδυ της Πέμπτης, στο ξενοδοχείο «Ηλιοτρόπιο» της Μυτιλήνης, επιδίωξη της Ε.Ε. είναι να μετατραπεί η διαρροή εγκεφάλων σε κινητικότητα εγκεφάλων.

Ο Ευρωπαίος επίτροπος αναγνώρισε πως οι πόροι που διατίθενται από τα διαρθρωτικά ταμεία, δεν επαρκούν για να καλύψουν τις υπάρχουσες ανάγκες.

Άλλωστε, δεν είναι αυτός ο στόχος των διαρθρωτικών ταμείων. Αναφερόμενος στη χρηματοδότηση της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σημείωσε πως κατά την περίοδο της κρίσης αυξήθηκε η συμβολή των κοινοτικών πόρων στις δαπάνες για επενδύσεις που γίνονται από τη χώρα μας, προσθέτοντας πως η Ελλάδα έχει ανεβάσει το ποσοστό απορρόφησης των κοινοτικών πόρων της προγραμματικής περιόδου 2007 - 2013 στο 80%, όταν ο κοινοτικός μέσος όρος κινείται στο 70%.

Ο κ. Hahn, παρ’ ότι παραδίδει σήμερα το χαρτοφυλάκιο της Περιφερειακής Πολιτικής, θα συνεχίσει να αποτελεί μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από άλλη θέση. Κατά συνέπεια, όπως υπογράμμισε και η περιφερειάρχης Χριστιάνα Καλογήρου, η επίσκεψή του στη Λέσβο είναι σημαντική, διότι τού δόθηκε η δυνατότητα να γνωρίσει τα προβλήματα και τις δυνατότητες των νησιών της Περιφέρειάς μας.

Παράλληλα σημείωσε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι συλλογικό όργανο και οι θετικές παρεμβάσεις υπέρ της Περιφέρειας από τον κ. Hahn, θα επηρεάζουν ευμενώς και τους άλλους επιτρόπους.

Σε άλλη παρέμβασή της, η κ. Καλογήρου τόνισε πως στο σχεδιασμό της Περιφέρειας κάθε νησί αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο, γιατί αποτελεί μια ξεχωριστεί οντότητα, που έχει τα δικά της πλεονεκτήματα. Επιπρόσθετα, έκανε σαφές πως στο σχεδιασμό της Περιφέρειας περιλαμβάνεται η ολόπλευρη ανάδειξη καθενός από τα κατοικημένα νησιά του Βορείου Αιγαίου ξεχωριστά, έτσι ώστε τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που προσφέρουν, να γίνουν αναγνωρίσιμα διεθνώς ταυτιζόμενα με το όνομα κάθε νησιού.

Τον Ευρωπαίο επίτροπο καλωσόρισε στη Λέσβο εκ μέρους της δημοτικής αρχής ο αντιδήμαρχος Στρατής Τζιμής.

«Βροχή» ερωτήσεων και παρεμβάσεων

Μετά το τέλος της ομιλίας του, ο κ. Hahn απάντησε σε ερωτήσεις που του τέθηκαν από πολίτες που παρακολούθησαν την ομιλία του, σε μία από τις σπάνιες περιπτώσεις που επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έρχεται σε απευθείας επαφή με τους πολίτες. Πρώτος το λόγο πήρε ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λέσβου, Περικλής Αντωνίου, αναφερόμενος στα μεγάλα προβλήματα που δημιουργεί στις επιχειρήσεις η γραφειοκρατία. Προσέθεσε δε, πως είναι ανάγκη να μειωθούν οι φόροι και να εφαρμοστεί η αρχή της αναλογικότητας στην επιβάρυνση των επιχειρήσεων με φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. Ο επίτροπος απάντησε με σειρά ενεργειών που γίνονται προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της γραφειοκρατίας.

Η περιφερειακή σύμβουλος Πόπη Γόμου τόνισε πως το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις, είναι η έλλειψη κεφαλαίων κίνησης και ζήτησε να ενισχυθεί η ρευστότητα στην Ελληνική Οικονομία. Ο επίτροπος είπε πως στη χώρα μας έχει δοθεί 1,5 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, όμως μέχρι τώρα έχει απορροφηθεί μόλις το ένα τρίτο.

Ο περιφερειακός σύμβουλος και αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Ιωάννης Σπιλάνης, τόνισε πως δυστυχώς η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να αξιολογεί το επίπεδο ανάπτυξης των περιφερειών με μόνο κριτήριο το ΑΕΠ τους. Ο κ. Hahn συμφώνησε πως αυτό είναι λάθος, αλλά συμπλήρωσε πως η προσπάθεια αξιοποίησης και άλλων δεικτών δεν έγινε αποδεκτή από τα κράτη-μέλη.

Σειρά ζητημάτων τέθηκαν από την περιφερειακή σύμβουλο Μαρία Νικολάρα, που αφορούσαν σε όλα τα νησιά του Αιγαίου. Ιδιαίτερη σημασία έδωσε στις επικείμενες ιδιωτικοποιήσεις των αεροδρομίων, την κατάσταση στην ακτοπλοΐα και την εγκατάσταση βιομηχανικού τύπου ανεμογεννητριών στα νησιά. Ο επίτροπος σημείωσε πως τα κοινοτικά ταμεία μπορούν χρηματοδοτήσουν την κατασκευή σύγχρονων πλοίων που θα μειώνουν την κατανάλωση καυσίμων ή και θα αξιοποιούν νέες τεχνολογίες, αφήνοντας επιπλέον ανοιχτό το ενδεχόμενο να χρηματοδοτηθεί το μισθολογικό κόστος των ναυτικών που θα απασχοληθούν σε αυτά, για τρία ή τέσσερα χρόνια. Όμως απέκλεισε την περίπτωση οι λειτουργικές δαπάνες των πλοίων να χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς πόρους. Σε ό,τι αφορά στις ανεμογεννήτριες, είπε πως είναι ένα θέμα που το συζητά αυτή την περίοδο όλη η Ευρώπη.

Ο νέος διευθυντής Νησιωτικής Πολιτικής του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου, Ηρακλής Κουντουρέλλης, σημείωσε πως τα νησιά μας από την εποχή της ένταξής τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σταθερά καταγράφουν μεγαλύτερες απώλειες από τους πόρους που λαμβάνουν από τα διαρθρωτικά ταμεία.

Στη συνέχεια έγιναν άλλες παρεμβάσεις από νέους επιστήμονες και επιχειρηματίες.

Johannes Hahn:

«Στην Περιφέρεια το κλειδί της ανάπτυξης»

Με την επίσκεψη του στη Λέσβο και την Κοζάνη, ο Ευρωπαίος επίτροπος Περιφερειακής Πολιτικής, Johannes Hahn, ολοκλήρωσε την επίσκεψή του στις 13 περιφέρειες της Ελλάδας. Σε δήλωσή του τονίζει πως οι επισκέψεις αυτές αποτέλεσαν μια απίστευτη πηγή έμπνευσης για τον ίδιο. Στόχος του ήταν την εποχή που όλοι μιλούσαν για λιτότητα, να ακούσει ο ίδιος τι «περνούν» οι πολίτες και πώς εκείνοι πιστεύουν ότι μπορεί να τους βοηθήσει η Ευρωπαϊκή Περιφερειακή Πολιτική.

«Συνάντησα πολλούς ανθρώπους και είδα εξαιρετικό δυναμισμό και αποφασιστικότητα σε όλη τη χώρα, ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές της κρίσης. Και είμαι τώρα περισσότερο πεπεισμένος παρά ποτέ ότι οι ελληνικές περιφέρειες είναι το “κλειδί” για την ανάκαμψη της χώρας και τη μετατροπή της σε μια παραγωγική οικονομία.

Η νέα Περιφερειακή Πολιτική για το 2014 - 2020 προσφέρει τα εργαλεία για να γίνει αυτό πραγματικότητα: δηλαδή να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας με τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας, με έμφαση σε τομείς που κατέχουν θέση-“κλειδί” για την ανάπτυξη και κυρίως βοηθώντας τις περιφέρειες να εντοπίσουν τις ιδιαίτερες δυνατότητές τους και τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα.

Η στήριξη τομέων όπως τα γεωργικά τρόφιμα, η γεωργία, ο βιώσιμος τουρισμός, η σύνδεση της επιχειρηματικότητας με την έρευνα και την ανάπτυξη, η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ενεργειακή αποδοτικότητα και η οικονομικά συμφέρουσα διαχείριση απορριμμάτων -όλοι αυτοί είναι τρόποι μέσω των οποίων οι περιφέρειες επωφελούνται από όσα έχουν να προσφέρουν τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία.

Αυτή είναι η βάση τόσο της Εταιρικής Συμφωνίας με την Ελλάδα που εγκρίθηκε το Μάιο, όσο και των επιχειρησιακών προγραμμάτων που θα συμφωνηθούν με κάθε μία από τις 13 περιφέρειες για τα κονδύλια που προορίζονται αποκλειστικά για αυτές».

Ανοιχτή επιστολή Σπιλάνη στον επίτροπο Hahn

Λάθη και παραλήψεις που τα πληρώνουν οι νησιώτες

Πως επαναλαμβάνονται τα λάθη των προηγούμενων προγραμματικών περιόδων τονίζει ο περιφερειακός σύμβουλος Γιάννης Σπιλάνης σε ανοιχτή επιστολή που έχει ως αποδέκτη τον επίτροπο Johannes Hahn.

Παράλληλα επισημαίνει πως η Ε.Ε. συνεχίζει σταθερά προσηλωμένη στην αρχή «μία πολιτική ταιριάζει σε όλους», χωρίς να διαφοροποιεί τη στρατηγική ούτε καν μεταξύ των τριών μεγάλων ομάδων περιοχών: τις αστικές, τις αγροτικές και τις περιοχές με ειδικά φυσικά χαρακτηριστικά (στις οποίες υπάγονται και οι νησιωτικές).

Αντίθετα, με διάφορα τεχνάσματα, κατάφερε να αποδείξει ότι δεν υπάρχει ανάγκη για τέτοια διαφοροποίηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο και «πετάει το μπαλάκι» στα κράτη-μέλη.

Αποτέλεσμα της αρχής «μία πολιτική για όλους» είναι να μην αντιμετωπίζεται, για παράδειγμα, το πρόβλημα της «προσπελασιμότητας» των νησιών, αφού οι ακτοπλοϊκές εταιρείες δεν υπάγονται στο καθεστώς των ενισχύσεων των ιδιωτικών επενδύσεων, ενώ το «μεταφορικό ισοδύναμο» (κρίσιμος παράγοντας για την παροχή ίσων ευκαιριών σε όλο την ευρωπαϊκή επικράτεια) και οι άγονες γραμμές δεν επιτρέπεται να χρηματοδοτηθούν από κοινοτικούς πόρους, επειδή θεωρείται λειτουργικό κόστος και όχι παροχή δημόσιας υπηρεσίας. Ας υπογραμμίσουμε εδώ ότι η Ε.Ε. επιτρέπει μέχρι και σήμερα την κάλυψη μόνιμων λειτουργικών δαπανών του Δημοσίου, όπως πχ. ωρομίσθιοι καθηγητές.

Στη συνέχεια, ο κ. Σπιλάνης αναφέρεται και σε σειρά παθογενειών στον τρόπο που λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και σημειώνει: «Μην απορήσετε λοιπόν, κ. Επίτροπε, γιατί ούτε και αυτή την προγραμματική περίοδο, ενώ θα υπάρξει απορρόφηση από δράσεις ασύνδετες μεταξύ τους, τα αποτελέσματα στην επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής “Ευρώπη 2020” θα είναι περιορισμένα. Και κυρίως ότι δε θα βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα και η εξωστρέφεια της οικονομίας, ειδικά στο Β. Αιγαίο, όπου η πρόταση εστιάζεται και πάλι στα προφανή και εύκολα: τις υποδομές για τις οποίες η πρόταση ζητά περίπου το 60% των πόρων».