Το αρχαίο ρήμα «άω» σημαίνει = πνέω, φυσώ. Το δι-άω (διαπνέω, αναπνέω) έγινε στην πορεία ζάω και ιωνικώς ζώω, συνηρημένο ζω.

Εξ αυτού έχουμε τη ζωή και το ζώον (αυτό που αναπνέει και ζει).
Έτσι ονομάσαμε οι Έλληνες όλα τα ζωντανά της γης, εκτός από τα φυτά και τα ερπετά (γιατί άραγε;), ενώ οι Λατίνοι τα ονόμασαν animal, από τη λέξη anima = πνοή και animus = ψυχή.

Μου πήρε πολλά χρόνια να καταλάβω ότι ο Θαυμαστός κόσμος των ζώων, που λέγαμε μικροί, είναι θαυμαστός σε σχέση με τον κόσμο του ανθρώπου.

Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να θυμάται 40.000 μυρωδιές όπως ο σκύλος, κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να δει σαν το γεράκι ή να τρέξει σαν την αντιλόπη. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να εργαστεί σαν το μυρμήγκι και να οργανωθεί σαν τη μέλισσα.

Το απερίσκεπτο ον της έκτης ημέρας της δημιουργίας κατάφερε να αναπτύξει σε εκπληκτικό βαθμό (αν δεχθούμε την εξελικτική θεωρία) τον εγκέφαλό του, με πολύ ακριβό τίμημα: έχασε το αλάθητο ένστικτο και την ισορροπία του ψυχικού κόσμου.

Τα ζώα παραμένουν σε απόλυτο βαθμό «ορθολογικά», αν μας επιτραπεί να τους αποδώσουμε την ιδιότητα. Δεν οργίζονται, δεν επαίρονται, δε μνησικακούν, δεν τεμπελιάζουν, δεν απελπίζονται, δεν αναβάλλουν, ευγνωμονούν. Τα οδηγεί το αίσθημα της αυτοσυντήρησης και της αναπαραγωγής και η αίσθηση του φυσικού μέτρου.

Το ζώο θα σκοτώσει όσο χρειάζεται, για να φάει. Ο άνθρωπος θα σκοτώσει όσα χωρούν στη ρεκλάμα τού καπό του αυτοκινήτου για φωτογράφιση. Η διαφορά είναι τεράστια και δεν περιποιεί καμμιά τιμή στον αφέντη του σύμπαντος.

Ο άνθρωπος χρησιμοποίησε τα ζώα, κατοικίδια και ελεύθερα, παντοιοτρόπως και χωρίς σύνεση. Οι τρεις προηγούμενες δεκαετίες στιγματίστηκαν από σχεδόν αφανισμό της νεαρής φώκιας, του ανακόντα της Παραγουάης, των παντός είδους πολύτιμων τρωκτικών, της φάλαινας, του ελέφαντα, του χιμπατζή και τόσων άλλων.

Το «ωραίο» είναι ότι ο άνθρωπος ενέταξε με κακές προθέσεις τα ζώα στη φιλολογία του, υπερτονίζοντας κάποιες ιδιότητές τους.

Είπε λ.χ. «γάιδαρο» τον άξεστο, αδιάντροπο και αφιλότιμο άνθρωπο, ιδιότητες που σίγουρα απουσιάζουν από τον πάλαι ποτέ πολύτιμο και καλοκάγαθο φίλο του και αγόγγυστο υπηρέτη.
Είπε «μουλάρι» τον πεισματάρη και το διανοητικά νωθρό (οι χαρακτηρισμοί σημειωθήτω προέρχονται από επίσημα λεξικά) και αλίμονο αν έλειπε το πείσμα και η αντοχή αυτού του ζώου σε καιρό ειρήνης, αλλά και σε δύσκολους καιρούς πολέμου.

Είπε «αλεπού» τον πονηρό άνθρωπο και «φάλαινα» μια υπερμεγέθη γυναίκα, χωρίς το θηλαστικό να διαθέτει ούτε ένα κιλό πάνω από το φυσικό του βάρος.

Είπε «γουρούνι» τον ανάγωγο, το ρυπαρό και το χυδαίο, που είναι όλες ανθρώπινες κυρίως ιδιότητες, και «βόδι» τον αγροίκο και το βραδύνουν.
Είπε «φίδι» τον κακεντρεχή, τον ύπουλο και τον αχάριστο, «κότα» το δουλικό και αδιαμαρτύρητο και, πρόσφατα, «ψάρι» τον χωρίς αντίδραση εύπιστο και φοβιτσιάρη.

Είπε «κοπρόσκυλο» τον ανίκανο και τεμπέλη χρησιμοποιώντας ιδιότητες ανύπαρκτες για τον πολυτιμότερο και πιστότερο σύντροφό του. Εξ άλλου ουδέποτε ο ίδιος (ο σύντροφος) θα του ζήταγε να είναι μαρτυρικά δεμένος μια βδομάδα για να πάει να κυνηγήσει ή να κυνομαχήσει…

Είπε, τέλος, «μπούφο» τον ηλίθιο και βλάκα, και η στήλη στοιχηματίζει ότι το εν λόγω νυκτόβιο της οικογένειας των γλαυκιδών έχει μεγαλύτερο IQ από τους μισούς επικριτές του!
Είναι προφανές ότι ο κυρίαρχος άνθρωπος έχει βρει στις ιδιότητες των ζώων το άλλοθι των δικών του ατελειών, των δικών του κακών ιδιοτήτων και των θανασίμων αμαρτημάτων του.

(Αναδημοσίευση από σαμιακή εφημερίδα, επ’ ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας των ζώων.)