«Δεν αντέχουμε άλλο, εξοντώνονται μικρές και μεσαίες κατασκευαστικές επιχειρήσεις», λένε σε κοινή τους ανακοίνωση η Διοικούσα Επιτροπή τού ΤΕΕ-Τμήμα ΒΑ Αιγαίου και τα Δ.Σ. των Συνδέσμων Πτυχιούχων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ν. Λέσβου και Ν. Χίου, όπως και της Πανσαμιακής Ένωσης Διπλωματούχων Μηχανικών ΕΔΕ, μετά από κοινή σύσκεψη εν μέσω των ξαφνικών εξελίξεων για τον κλάδο τους, δηλώνοντας ότι βρίσκονται σε κατάσταση απόγνωσης.

Στη μέση του καλοκαιριού, λένε οι φορείς, και συγκεκριμένα στις 24 Ιουλίου, μέσα σε «άσχετο» νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (Ν. 4278/14: «Φάροι, Στρατολογία και άλλες διατάξεις»), η κυβέρνηση κατήργησε τα κατώτερα και ανώτατα όρια συμμετοχής σε διαγωνισμούς, αλλά και το Μητρώο Πιστοποίησης Εργοληπτικών Επιχειρήσεων (ΜΕΕΠ) και το Μητρώο Μελετητών όπως το γνωρίζαμε έως σήμερα. Επιπλέον στις 8 Αυγούστου, ψηφίστηκε από τη Βουλή ο νόμος-πλαίσιο της ΕΑΑΔΗΣΥ (Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων), ο οποίος αλλάζει ριζικά όλα όσα ισχύουν για τις διαδικασίες δημοπράτησης και εκτέλεσης δημοσίων έργων.

Ο νέος «οικονομικός φορέας»
Οι διαπιστώσεις που προκύπτουν άμεσα από το σύνολο των φορέων, είναι ότι συγχέονται έννοιες και όροι «άσχετοι μεταξύ τους, όπως έργα, προμήθειες και υπηρεσίες, με ταυτόχρονη αύξηση της γραφειοκρατίας». Παράλληλα καταργούνται οι όροι του εργολήπτη και του προμηθευτή, του παρόχου υπηρεσιών, που αντικαθίστανται από τον όρο «οικονομικός φορέας», που «υποδηλώνει σαφώς την πολιτική και τη λογική που κυριαρχεί στο σύνολο του νομοσχεδίου».

Επίσης τονίζουν ότι δεν προβλέπεται κανένας ουσιαστικός διαχωρισμός θεσμικού πλαισίου μεταξύ μικρών (κάτω του ορίου τής Ε.Ε.) και μεγάλων έργων (άνω του ορίου τής Ε.Ε.) και καταλήγουν στο ότι «καταργούνται πλέον οι διακηρύξεις τύπου Α και Β και εφαρμόζονται οι κοινοτικές οδηγίες για όλες ανεξαρτήτως τις συμβάσεις προϋπολογισμού άνω των 2.500 ευρώ. Αυτό γίνεται γιατί ουσιαστικά το σχέδιο νόμου αποτελεί "τυφλή προσαρμογή” σε κοινοτικές οδηγίες, χωρίς όμως να εξετάζεται η συμβατότητά του με το Ελληνικό Δίκαιο».

Δικαίωμα συμμετοχής μπορεί να έχει ο κάθε διαγωνιζόμενος, που όμως στηρίζεται στις οικονομικές δυνατότητες άλλων, με αποτέλεσμα να διεκδικεί την ανάληψη έργων που απαιτούν μεγαλύτερη οικονομική επάρκεια και οικονομική δυνατότητα από τη δική του.

Οι αρμοδιότητες που προβλέπονται για την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, υποδεικνύουν ότι αυτή θα είναι το όργανο που θα έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο στην παραγωγή δημοσίων έργων.

Βορά στις μεγάλες εταιρείες
Συμπερασματικά, επισημαίνουν ότι οι εν λόγω παρεμβάσεις κρίνονται «απορρυθμιστικές, γιατί ουσιαστικά οδηγούν στην εξόντωση χιλιάδες μικρές και μεσαίες κατασκευαστικές επιχειρήσεις.

Το σύστημα παραγωγής δημοσίων έργων παραδίδεται στις μεγάλες εταιρείες, με μηχανικούς υπαλλήλους και απασχολούμενους σε ένα στενό πλαίσιο κάθε μελέτης ή έργου και με χαμηλή αμοιβή τις περισσότερες φορές. Θα έχουμε επομένως υποβάθμιση των μηχανικών, της ποιότητας, του επιπέδου και της οικονομικής τους θέσης. Αλλά και αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα των μελετών και των δημοσίων έργων».

Κατάργηση ΤΣΜΕΔΕ
Η κυβέρνηση προχωρά ένα βήμα παραπέρα, στην κατάργηση του ΤΣΜΕΔΕ (ΕΤΑΑ) και την απορρόφησή του από τον ΟΑΕΕ (πρώην ΤΕΒΕ), κλείνοντας έτσι την πόρτα της εγγυοδοσίας των μηχανικών και «ανοίγοντας διάπλατα τις πόρτες των τραπεζών, στις οποίες αναγκαστικά θα απευθύνονται όσοι επιθυμούν την έκδοση εγγυητικής επιστολής, με δυσβάσταχτα ανταλλάγματα».

Οι Μηχανικοί και οι Εργολήπτες της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου υπογραμμίζουν ότι από πουθενά δεν προκύπτει η υποχρέωση της χώρας μας να καταργήσει την εθνική νομοθεσία για τα έργα προϋπολογισμού κάτω του κοινοτικού ορίου (5.186.000 ευρώ) και καλούν την κυβέρνηση να αλλάξει -πριν είναι πολύ αργά- την πολιτική της στον τομέα των δημοσίων έργων και να θεσμοθετήσει το διαχωρισμό των «μικρών» από τα «μεγάλα» έργα.