Σημαντικά προβλήματα στην υλοποίηση προγραμματισμένων αναπτυξιακών δράσεων και έργων αναμένεται να δημιουργήσει η εγκύκλιος που εξέδωσε ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης με ημερομηνία 14 Απριλίου προς τις διαχειριστικές αρχές με την οποία «αναστέλλονται , σύμφωνα με μνημονιακή υποχρέωση οι εντάξεις έργων και η υπογραφή συμβάσεων εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων που θα συμφωνούνται με την ΕΕ» .

Αυτή η προσέγγιση εμφανίζεται ως υποχρεωτική από το Υπουργείο Ανάπτυξης με το δεδομένο ότι οι εντάξεις των έργων στα διάφορα επιχειρησιακά προγράμματα είχε φτάσει στο ύψος του 152% του συνολικού προϋπολογισμού, γεγονός που σημαίνει ότι οι υπεύθυνοι των προγραμμάτων προέβαιναν σε «πελατειακού-προεκλογικού τύπου» εντάξεις χωρίς να υπάρχει πραγματικό αντίκρισμα, αφού δεν υπήρχαν επαρκείς κοινοτικοί πόροι για να υλοποιηθούν τα έργα. Στόχος, όπως επισημαίνεται στην εγκύκλιο, «είναι η μείωση της υπερδέσμευσης στο επίπεδο του 105 -115%» , δηλαδή απένταξη του 30% των έργων.

Όλα τα παραπάνω δημιουργούν πολλά ερωτηματικά τόσο για τον συνολικό αναπτυξιακό σχεδιασμό της χώρας όσο και ειδικότερα για το τι συμβαίνει ειδικά στη Περιφέρεια Β.Αιγαίου.

Ο αναπτυξιακός σχεδιασμός της χώρας γίνεται με μοίρασμα υποσχέσεων χωρίς αντίκρισμα που οδηγούν σε υπερδεσμεύσεις αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση πελατειακών σχέσεων. Με εντάξεις έργων χωρίς μελέτη σκοπιμότητας, χωρίς την πραγματική προστιθέμενη παραγωγική - αναπτυξιακή υπεραξία, χωρίς σχεδιασμό και συνέργειες. Απλά και μόνο για την απορροφητικότητα. Κατά συνέπεια δεν είναι τυχαία τα αναπτυξιακά προβλήματα που έχει σήμερα η χώρα μετά από  32 χρόνια κοινοτικών χρηματοδοτήσεων και 25 χρόνια μετά την έναρξη των πρώτων ολοκληρωμένων προγραμμάτων, των ΜΟΠ.

Αν το πρόβλημα που υπάρχει σήμερα είναι οι υπερβολικές εντάξεις έργων χωρίς να υπάρχουν αντίστοιχες νομικές δεσμεύσεις και απορρόφηση πόρων, το Υπουργείο δεν περιορίζεται απλά στο κλείδωμα «υποσχέσεων», αλλά «παγώνει», τόσο τη διαδικασία διαγωνισμών όσο και τις υπογραφές συμβάσεων. Αυτό γίνεται σήμερα, ενώ οι υπάρχουσες νομικές δεσμεύσεις υστερούν κατά πολύ των διαθέσιμων προϋπολογισμών, δημιουργώντας την υπόνοια ότι ενδιαφέρεται για τη μεταφορά πόρων στην κάλυψη των δαπανών των μεγάλων οδικών έργων που εκτελούν οι κατασκευαστικοί όμιλοι που ρυθμίζουν τις τύχες και την πολιτική της χώρας μέσα από τα ΜΜΕ.

Η διαδικασία που προτείνει το Υπουργείο στοχεύει στο να μεταφέρει μέρος των έργων που δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν σε αυτή την προγραμματική περίοδο είτε λόγω έλλειψης πιστώσεων είτε λόγω έλλειψης χρόνου στην επόμενη, δεσμεύοντας μεγάλο μέρος του νέου προγράμματος με έργα που θα έχουν επιλεγεί με τη φιλοσοφία και τα κριτήρια της τρέχουσας περιόδου, ενώ το νέο πρόγραμμα έχει εντελώς διαφορετική φιλοσοφία.

Το Υπουργείο ταυτόχρονα θα μειώσει και άλλο τις ήδη πετσοκομμένες δαπάνες του ΠΔΕ αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό το πλεόνασμα ... αλλά και την ύφεση.

Οι πολιτικές ευθύνες του Περιφερειάρχη είναι σημαντικές. Ενώ είχε ενημερωθεί από τον προηγούμενο Αύγουστο για την υπερδέσμευση του προγράμματος με εντάξεις που υπερέβαιναν κατά πολύ τον προϋπολογισμό, συνέχιζε να «τάζει» έργα στα νησιά, μεγάλα και μικρά, που ήξερε ότι δεν επρόκειτο να υλοποιηθούν ούτε σ’αυτή ούτε στην επόμενη προγραμματική περίοδο γιατί δεν θα είναι επιλέξιμα με βάση τη φιλοσοφία του νέου προγράμματος εντάσσοντας τα στη περιβόητη δεξαμενή.

Πέρα από της πολιτικές ευθύνες που υπάρχουν σε ότι αφορά τον αναπτυξιακό σχεδιασμό και την αξιοποίηση των περιορισμένων πλέον επενδυτικών πόρων, υπάρχει επιπλέον το πρόβλημα ότι το «φρενάρισμα» της υπογραφής συμβάσεων θα οδηγήσει εκ των πραγμάτων σε ουσιαστική περικοπή πόρων από το περιφερειακό πρόγραμμα δεδομένου ότι με βάση το δελτίο της Περιφέρειας του περασμένου Μαρτίου οι νομικές δεσμεύσεις και οι απορροφήσεις υστερούν του αρχικού προϋπολογισμού.

Όσο ο αναπτυξιακός σχεδιασμός κυριαρχείται από πελατειακά κριτήρια και την απορρόφηση πόρων, τόσο η βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας θα παραμένει ένα μακρινό, κρυμμένο όνειρο, ενίοτε πίσω από μια εφήμερη καταναλωτική φούσκα.